جستجوی زنانه درکوهی از زباله برای لقمه ای نان

این‌روزها سطل‌های زباله شهری بوی دستان زنانی را به‌خود گرفته، که گردا‌گرد آن برای تکه‌ای نان در تکاپویند. نه آنکه مردانه نباشد، نه! اما زنانه بودنش جگرسوزتر است. اتفاق تازه‌ای نیست؛ قصه‌ای ست دیرآشنا؛ اما چرا این قصه پر‌غصه تمامی ندارد؟ تا کمر که خم می‌شوند، دیگر ترسی از موش و سوسک و ترس‌های به‌اصطلاح زنانه ندارند. با سطل‌هایی که از جنس فلز و پلاستیک‌اند آشنای تمام‌قد هستند؛ و حتماً آرام‌ترین و خوش‌مرام‌ترین رفیقشان هم محسوب می‌شوند. نمی‌دانم، این‌همه درد را چه بنامم‌؟ فقر و نداری یا غیرت زنانگی؟! ساکن جهانی که رنگ آسمانش هم توفیر دارد با نیم‌متر جلوتر و زمینش که گاه دستخوش پاهایی‌ست که مهر را لگدمال می‌کند و آدم‌هایی که یادشان می‌رود مادر، مادر است و زن، زن! ثانیه‌های دهشتناک ساعت و تاریکی شب شاید معضلی باشد برای آفتاب، اما نعمتی‌ست برای زنان زباله‌گرد. برای آنان که از ترس مردان تنومند و زباله‌گرد، خود را پشت دیوارهای رعب و وحشت کوچه‌پس‌کوچه‌ها قایم می‌کنند که نکند دچار لگد و فحش مردان خسته‌تر شوند. چه بر سر نان‌ونمک شهر آمده که برخی زنان دیگر تمنای زنانگی ندارند؟ نکند اصلاً فرصت ندارند به آینه نگاه کنند و ظرافت و جاذبه‌های زنانه خود را به رخ هستی بکشند؟ و شاید تمامیت‌شان در میان زباله‌های شهر گم شده است! انصاف نیست چهره جوانشان دستخوش پیری و فرتوتی زودهنگام شود. مگر قیمت یک نان و ماست چقدر است یا چند عدد تخم‌مرغ؟ قیمت‌ها را از برم. می‌دانم در این شهر چه می‌گذرد؛ اما واقعاً چگونه می‌گذرد؟ چند‌صباحی‌دیگر چه بر سر دختران و پسران کوچک و نحیفشان می‌آید‌؟ جز اینکه مبتلا به نام کودکان مغفول از دنیای آدم‌های می‌شوند و زباله‌گردهایی دیگر به افراد بی‌نام‌ونشان اضافه می‌شود؟ درد را از هر طرف که بخوانی درد است؛ اما وقتی ناگزیر از امرارمعاش باشی، ولنتاین و روز مادر و نوروز که هیچ، روی لبه تیغ هم که راه بروی، زخم برایت معنایی ندارد. مسئولیت این‌همه درد را چطور می‌شود به جان خرید، با تکه‌ای نان یا تمامیت جان‌؟
سیده مرجان دبیری*جامعه‌شناس اقتصادی و توسعه