به گزارش سایه خاوران جواد مصطفوی، رئیس اداره هواشناسی شهرستان بردسکن درمصاحبه با خبرنگار ما گفت: تغییرات اقلیمی در سال زراعی جاری نشان از کاهش منابع آبی، افزایش دمای میانگین و تغییر در الگوهای بارندگی را به همراه داشته است. این تغییرات نه‌ تنها بر اکوسیستم منطقه، بلکه بر چرخه‌های تولید کشاورزی و دامداری تأثیر مستقیم گذاشته و ضرورت برنامه‌ریزی‌های دقیق برای مدیریت بحران‌های زیست‌محیطی را برجسته کرده است. در این مصاحبه، تأثیر تخصصی این تغییرات بر منابع آبی، محصولات کشاورزی و دامداری منطقه بررسی خواهد شد.

تحلیل دقیق بارندگی و منابع آبی کاهش چشمگیر بارش:

مصطفوی بیان کرد: داده‌های هواشناسی نشان می‌دهند که میزان بارندگی از ابتدای سال زراعی جاری( ۱مهرماه ۱۴۰۳ تاکنون ) در شهرستان بردسکن ۸۰.۷ میلی‌متر بوده است که ۸.۷ میلی‌متر کمتر از مشابه سال گذشته و ۳۴.۶ میلی‌متر کمتر از میانگین دوره بلند مدت می باشد. از ابتدای فروردین ماه سال جاری، میزان بارش بردسکن ۱۹.۵ میلی‌متر ثبت شده که مشابه سال گذشته ۱۷.۳ میلی‌متر و مشابه دوره آماری ۳۵ میلی‌متر بوده است.

پیامدهای کاهش بارندگی برای منابع آبی:

افت سطح آب‌های زیرزمینی و کاهش دبی چاه‌ها، که مستقیماً بر مصارف کشاورزی و شرب تأثیر دارد، افزایش نرخ تبخیر آب‌های سطحی به دلیل افزایش دما، که موجب کاهش ذخایر آبی سدها و سفره‌های زیرزمینی می‌شود، افزایش شوری خاک در مناطق کم‌آب، که باعث کاهش رشد محصولات و کاهش بازده کشاورزی خواهد شد، کاهش تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی که ممکن است منجر به فرونشست زمین در برخی مناطق شود.

رئیس اداره هواشناسی بردسکن در ادامه افزود: راهکارهای پیشنهادی برای مدیریت منابع آبی استفاده از تکنیک‌های نوین آبیاری قطره‌ای و هوشمند برای افزایش بهره‌وری در مصرف آب، اجرای طرح‌های ذخیره‌سازی رواناب‌ها و احداث سدهای کوچک محلی برای مدیریت بحران کم‌آبی، اصلاح الگوی کشت و حرکت به سمت کشت گیاهان مقاوم به خشکسالی، استفاده از سیستم‌های بازچرخانی آب در بخش کشاورزی و دامداری برای کاهش هدررفت آب.

مصطفوی افزود: از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون میانگین دمای ثبت‌ شده در بردسکن ۱۴.۳ درجه سلسیوس بوده که مشابه سال گذشته ۱۵.۱ درجه و مشابه دوره آماری ۱۲.۷ درجه می‌باشد که نسبت به مشابه سال گذشته ۰.۸ هشت دهم درجه سلسیوس کاهش و نسبت به دوره بلند مدت ۱.۵ درجه افزایش دما رو شاهد هستیم و همچنین از ابتدای فروردین ماه سال جاری تا کنون میانگین دمای ثبت‌ شده در بردسکن ۲۱.۱ درجه سلیسیوس بوده که نسبت به سال گذشته ۳ درجه افزایش دما را شاهد می‌باشیم که این افزایش دما می‌توان پیامدهای جدی برای کشاورزی منطقه داشته باشد.

تأثیرات افزایش دما بر کشاورزی:

کاهش مدت زمان رشد محصولات کشاورزی، که موجب کاهش عملکرد برخی گیاهان حساس به گرما خواهد شد، افزایش تبخیر از سطح خاک، که موجب کاهش رطوبت خاک و نیاز بیشتر به آبیاری خواهد شد، افزایش احتمال وقوع موج‌های گرمایی که می‌تواند محصولات حساس مانند زعفران، پسته و درختان میوه را تحت تأثیر قرار دهد، افزایش میزان تنش گرمایی در گیاهان که منجر به کاهش فتوسنتز و افت تولید محصول خواهد شد.

رئیس هواشناسی بردسکن بیان کرد: راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با افزایش دما تغییر الگوی کشت و استفاده از محصولات مقاوم به گرما و کم‌آبی، استفاده از مالچ‌های حفاظتی برای کاهش تبخیر و افزایش حفظ رطوبت خاک، اجرای برنامه‌های مدیریت تنش گرمایی و سایه‌بان‌های کشاورزی برای محافظت از گیاهان حساس، استفاده از فناوری‌های نوین برای پایش و کنترل شرایط آب‌وهوایی در گلخانه‌ها و مزارع، اثرات تغییرات اقلیمی بر دامداری و تولیدات دامی دامداری، تأثیرپذیری بیشتر از افزایش دما و کاهش بارندگی: شرایط اقلیمی جدید نه‌تنها بر منابع آب و خاک تأثیر گذاشته، بلکه تأثیر مستقیمی بر دامداری و وضعیت تغذیه دام‌ها داشته است.

چالش‌های دامداری در برابر تغییرات اقلیمی:

کاهش پوشش گیاهی مراتع به دلیل کمبود بارندگی، که موجب افزایش هزینه‌های تأمین خوراک دام خواهد شد، افزایش خطر بیماری‌های گرمایی در دام‌ها مانند کاهش اشتها، تب برفکی و مشکلات گوارشی، افزایش نیاز به تأمین آب برای دامداری‌ها که با کاهش بارندگی، هزینه‌های نگهداری دام را بالا خواهد برد،تغییر کیفیت شیر و گوشت به دلیل تأثیر مستقیم دما بر سلامت دام‌ها و کاهش سطح تغذیه آنها، راهکارهای پیشنهادی برای مدیریت بحران در دامداری: افزایش استفاده از خوراک‌های جایگزین برای کاهش وابستگی به مراتع طبیعی، اجرای برنامه‌های مدیریت گرمایی در دامداری‌ها مانند تهویه مناسب و استفاده از سایه‌بان‌ها، حمایت از دامداران برای تأمین منابع آبی پایدار و کاهش هزینه‌های تأمین خوراک دام، سرمایه‌گذاری در سیستم‌های پایش سلامت دام برای کاهش خسارات ناشی از افزایش دما.

جواد مصطفوی در پایان افزود: جمع‌بندی نهایی و پیشنهادات عملی روند کاهش بارندگی و افزایش دما نشان‌دهنده بحران منابع آبی و چالش‌های جدی در بخش کشاورزی و دامداری منطقه بردسکن و استان خراسان رضوی است.

پایان پیام/عادله رحمانی